صرف نظر از اندازه، اقداماتی وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از بدتر شدن سوختگی انجام دهید. جراحت سوختگی باعث ایجاد یک واکنش التهابی شدید شده که منجر به تورم و پاسخ های ایمنی برای کمک به مبارزه با عفونت خواهند شد. این پاسخ ها می توانند به پوست و بافت های اطراف آسیب بیشتری وارد کنند که با اعمال کمک های اولیه می توان این آسیب را کاهش داد، و پس از آن فیزیوتراپی سوختگی میتواند به شما در بهبود سریع و اکسیژن رسانی به بافت کمک کند.
کمک های اولیه مناسب برای سوختگی
- اگر در آتش هستید صبر کنید، بر روی زمین بخوابید و بچرخید تا آتش خاموش شود. در صورت نیاز به آمبولانس با اورژانس تماس بگیرید.
از کمک های اولیه معمول DRSABCD استفاده کنید. - هنگامی که فرد سوخته و سایر افراد در حال کمک از آسیب بیشتر در امان بودند، لباس و جواهرات را در آورده و به مدت ۲۰ تا ۲۵ دقیقه بر روی سوختگی آب خنک و تمیز بریزید.
- محل سوختگی را خنک کرده و بیمار را گرم نگه دارید. قسمت هایی از بدن که نسوخته است را با لباس، حوله یا پتو بپوشانید.
- در حالت ایده آل باید در ساعت اول از کمک های اولیه استفاده کنید اما انجام این اقدامات در طی سه ساعت نیز مفید خواهد بود. زخم را پس از خنک کردن با یک پارچه تمیز بپوشانید و به دنبال کمک پزشکی باشید تا به محض امکان برای شما لباس فراهم شده و درمان مناسب ارائه گردد.
مدیریت سوختگی بهبود یافته
- توانبخشی از روز مصدومیت شروع می شود. آسیب سوختگی احتمالاً عوارض طولانی مدت خواهد داشت.
- پس از بررسی سوختگی توسط پزشک یا پرستار باتجربه می توانید از تکنیک هایی ساده برای کاهش جای زخم یا جلوگیری از سایر مشکلاتی که احتمال دارد در نتیجه پاسخ بدن به آسیب رخ دهد استفاده کنید.
- نه تنها هنگام احساس درد بلکه به طور مرتب داروی مسکن مصرف کنید. پزشک به شما در تجویز رژیم نیز کمک خواهد کرد.
- زخم سوختگی دردناک است چراکه اعصاب پوست آسیب دیده است.
- اعصاب آسیب دیده مانند یک سیم برق آسیب دیده هستند و بدون در نظر گرفتن دلیل آتش سوزی زخم و قسمت های تحریک شده اطراف آن چاره ای جز ارسال پیام های درد شدید ندارند.
- تورم دشمن شماست و باعث افزایش درد می شود.
- بنابراین باید بلافاصله با اعمال کمپرس بر روی زخم پوشیده شده، بالا نگه داشتن عضو آسیب دیده هنگام استراحت و فعال نگه داشتن دیگر اعضای بدن و مفاصل اطراف مدیریت تورم را آغاز کنید.
- درد ناشی از سوختگی اغلب ناراحت کننده بوده و می تواند باعث ترس و اضطراب شود. با ادامه تحرک به زخم سوختگی آسیب نزده و در حقیقت استفاده از عضلات به کاهش تورم و درد کمک خواهد کرد.
- فیزیوتراپی می تواند با تجویز ورزش نه تنها تورم را سریع تر کاهش می دهد، بلکه در زمان بهبودی به حفظ تحرک شما نیز کمک خواهد کرد.
- از بین بردن تورم از زیر سوختگی منجر به بهبود سریع تر و کاهش احتمال عفونت می شود.
- در صورت داشتن نگرانی درباره درد، زخم، حرکت یا بازگشت به مشارکت عادی لطفاً از مراجعه به نزدیکترین واحد سوختگی دریغ نکنید.
مدیریت جراحات سوختگی در منزل
خود مدیریتی پس از سوختگی کلید رسیدن به بهترین نتیجه بوده و مهم ترین فرد در زمینه درمان خود شما هستید.
- نکته مهم در بهبود زخم معمولاً انجام اقدامات کوچک است.
- می توانید عضلات خود را حرکت داده، زخم ها را مرطوب کرده و ماساژ دهید. برای جلوگیری از ایجاد جای زخم و عدم تحرک دائمی باید این کار را چندین بار انجام دهید.
- مهم ترین نکته این است که توصیه های ارائه شده توسط ان پزشکی را دنبال کنید. بهبود سوختگی معمولاً برای مدت زمان طولانی به مطابقت و اراده نیاز خواهد داشت.
- در صورتی که سوختگی بدون جراحی بهبود یابد لازم است مرتباً مرطوب شود و ناحیه با مرطوب کننده غیر عطری و آبرسان ماساژ داده شود.
- اگر زخم بهبود یافته ۴ تا ۶ هفته پس از جراحت همچنان قرمز، برافروخته، خارش دار یا دردناک باشد بهتر است بدنبال یک درمان تخصصی تر باشید.
- در صورت بروز این مشکلات باید به واحد سوختگی موضعی مراجعه کنید. قرار گرفتن در معرض آفتاب باعث تغییر رنگ و تیره تر شدن پوست بهبود یافته خواهد شد.
- بهتر است با استفاده از ضد آفتاب با فاکتور بالا و روش های مراقبتی مناسب از این ناحیه در برابر آفتاب محافظت کنید، اما نیازی نیست که در خانه بمانید.
- اگر سوختگی نیاز به عمل جراحی دارد باید برای به حداقل رساندن جای زخم یک برنامه شخصی داشته باشید.
- این برنامه به احتمال زیاد شامل ترکیبی از گارمنت های کمپرسی، استفاده از رسانه های ارتباطی، تکنیک های دستی و تمریناتی برای کمک به بازگشت به کار و ورزش مورد نظر شماست.
در رابطه با بافت زخم جمع شده یا خارش دار چه کاری می توانم انجام دهم؟
زخم فعال قرمز و جمع شده بوده و معمولاً نسبت به هرگونه لمس و تماس حساس است و در نتیجه باعث افزایش درد یا خارش می شود.
به منظور تهیه بهترین برنامه برای درمان این علائم باید به یک تیم سوختگی باتجربه مراجعه کنید.
خشک شدن یکی از مهمترین عوامل موثر در جمع شدن، ترک خوردگی (درد) و سوزش زخم است.
استفاده از کرم مرطوب کننده، صابون های ضد خشکی، مسکن های ساده و ضد هیستامین ها در صورت مشاوره با پزشک می تواند به بهبود زخم جمع شده یا خارش دار کمک کند.
به غذا و میزان آب مصرفی توجه کرده و مصرف الکل و سایر داروهای ادرارآور را به حداقل برسانید.
فعالیت زخم هرگز متوقف نشده و زمانی که می خواهید استراحت کنید به دلیل فرایند مورد نیاز برای بهبود زخم و نوع بافت درگیر به طور خودکار جمع می شود.
حرکت و ورزش می تواند به مدیریت جمع شدگی زخم کمک کند.
اهداف فیزیوتراپی بلافاصله پس از سوختگی
کمک به رساندن اکسیژن به بافت های در حال بهبود که مستلزم انجام تمرینات و مانورهای تنفسی مخصوص خواهد بود.
بازیابی تحرک
شروع تمرینات برای کمک به تقویت عضلات
جلوگیری از کاهش سلامت و خشکی مفاصل
بهتر است پس از سوختگی خصوصاً در صورتی که سوختگی دست را درگیر کند در اسرع وقت با یک فیزیوتراپی که در مدیریت سوختگی تجربه دارد مشورت کنید.
بهبود زخم سوختگی به پروتئین زیادی احتیاج دارد بنابراین بدن در صورت امکان پروتئین را از عضله ها خواهد گرفت.
پس از دو روز اول تمرکز فیزیوتراپی به مدیریت مداوم و همچنین تقویت عضلات در آماده سازی برای جراحی و مبارزه با زخم های آتی تغییر خواهد کرد.
آموزش مقاومتی اولیه برای تقویت عضلات باعث کاهش تأثیر آسیب عضلانی ناشی از انتقال پروتئین شده و به حفظ یا بهبود تحرک کمک می کند.
ورزش برای درمان سوختگی
پوست تازه بهبود یافته پس از سوختگی حدود دو هفته آسیب پذیر بوده و اغلب برای تماس شدید به اندازه کافی سالم نیست. بنابراین لازم است به همراه مراقبت ورزش نیز انجام دهید.
برای به گردش در آوردن خون به خوبی برای پنج دقیقه حرکت جهانی گرم کننده ورزشی را انجام دهید (تمرین دوچرخه یا دویدن ملایم).
پس از گرم کردن باید زخم را به تدریج به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه باز بگذارید.
تا زمانی که دامنه حرکتی کامل داشته باشید باید از عضلات خود برای انجام حرکات کششی استفاده کنید. این دامنه می تواند در مقایسه با طرف مقابل یا حرکت طبیعی پیش بینی شده مفصل اندازه گیری شود.
فیزیوتراپی شما را در ارتباط با برنامه تمرینی راهنمایی کرده و در طی مراحل بهبودی شدت این تمرینات را افزایش خواهد داد.
قبل از بازگشت به ورزش های رقابتی و مشاغل سخت با فیزیوتراپی صحبت کنید.
همچنین شاید هنگام بازگشت به فعالیت شدید متوجه شوید که محل زخم سوختگی عرق نمی کند و گرمای بدن را مانند پوست طبیعی کنترل می کند.
احتمالاً لازم است میزان مصرف آب را افزایش داده و روش های خنک کننده دیگر مانند ورزش در زمان های خنک تر روز را در نظر بگیرید.
برنامه‌ی توانبخشی بیمار توسط یک تیم و به صورت اختصاصی برای هر بیمار تدوین می‌شود. این برنامه دارای حرکات و ورزش‌های فعال و منفعل می‌شود که موجب افزایش دامنه حرکتی مفاصل و تقویت عضلات شده و همچنین شامل بازآموزی‌هایی برای انجام فعالیت‌های روزمره ( و گاها درمان‌هایی برای بازسازی یا آزادسازی بافت‌ها) می‌شود. هر چقدر که شما انجام فعالیت‌های روزمره‌ی خود را سریع‌تر آغاز کنید، بهتر می‌توانید از عهده‌ی آن‌ها بربیایید. نشستن، بیرون رفتن از تخت و راه رفتن به شما کمک می‌کند که زودتر از بیمارستان مرخص شوید. فعال بودن و ورزش کردن موجب می‌شود که:
به بهبود تنفس شما کمک می‌کند.
به بدن شما برای مقابله با عفونت‌هایی مانند ذات‌الریه کمک می‌کند.
انعطاف‌پذیری و توانایی حرکتی شما را افزایش می‌دهد.
موجب کاهش احتمال تشکیل بافت فیبروزی در جای سوختگی و چسبندگی‌های بافتی می‌شود که توانایی حرکتی را محدود می‌کنند.
به شما کمک می‌کند که فعالیت‌های روزانه را راحت‌تر انجام دهید.
به شما حس سلامت و تندرستی می‌دهد.
علائم عفونت زخم سوختگی
به دلیل کاهش ظرفیت بدن برای حفظ دمای طبیعی هنگام انجام مجدد فعالیت های شدید باید مراقب باشید. می توانید درباره این موضوع با فیزیوتراپی صحبت کنید.
در صورتی که محل زخم خشک شده و ترک بخورد و یا زخم با محلی اصابت بکند و باعث ایجاد تاول یا آسیب شود به راحتی عفونت خواهد کرد.
اگر محل زخم به سرعت بسیار قرمز و دردناک شود و یا پوست نسوخته اطراف محل زخم قرمز و داغ شود احتمالاً دچار عفونت شده اید که معمولاً سلولیت نامیده می شود.
این علائم موضعی همانند سرماخوردگی یا آنفولانزا با احساس بیماری همراه خواهند بود. در صورت آگاهی از این علائم باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
چه مدت طول می کشد تا عملکرد کامل ناحیه آسیب دیده را بدست آورم؟
تمام جراحت سوختگی متفاوت بوده و آسیب سوختگی یک بیماری مزمن محسوب می شود.
بهبود طبیعی سوختگی و حتی مواردی که به جراحی نیاز ندارند می تواند ماه ها طول بکشد.
این بازه زمانی در صورت عدم کنترل روزانه محل سوختگی افزایش یافته و تعیین مدت زمان بهبودی دشوار خواهد بود.
ان فیزیوتراپی که با سوختگی و بازماندگان آسیب های تروماتیک سر و کار دارند از ماهیت پیچیده روند بهبودی و بسته شدن زخم آگاه هستند.
مشخص است که اثرات طولانی مدتی وجود دارد که می تواند بر بهبود روانی و بازگشت به مشارکت های عادی پس از سوختگی تأثیر بگذارد.
این احساسات منفی، ترس و دشواری در بازیابی تصویر بدن حتی برای افرادی که سوختگی آن ها در ناحیه هایی است که به راحتی با لباس پوشیده می شود رایج تر از مشکلات تشخیص داده شده دیگر است.
اگر در تعاملات عادی اجتماعی با چنین احساسات یا چالش هایی روبه رو هستید بدون ترس از تیم سوختگی کمک بگیرید.
ماساژ جای زخم سوختگی
ماساژ برای جلوگیری از تشکیل بافت اضافه در جای زخم
انجام دادن ماساژدرمانی میتواند نقش بسیار مهمی در کاهش تشکیل بافت فیبروزی در جای زخم سوختگی داشته باشد و موجب کاهش ضخامت بافت فیبروزی، چسبندگی بافت‌ها و اتصال بافت‌ها به هم شده و میزان تحرک و انعطاف‌پذیری ناحیه آسیب‌دیده را افزایش دهد. از تکنیک‌های ماساژ مختلفی مانند (مالش، غلتاندن پوست، خمش S و کشش) برای نرم کردن بافت زخم و حساسیت‌زدایی از آن استفاده می‌شود.
ماساژ برای کاهش درد
ماساژ موجب افزایش جریان خون موضعی و محیطی می‌شود و بدین ترتیب میتواند به دفع مواد زائد از محل سوختگی در فاز التهابی پس از سوختگی کمک کند. وجود این مواد زائد و التهابی در محل مورد نظر موجب تحریک انتهای شاخه‌های عصبی و بروز درد می‌شود.
ماساژ برای کاهش تورم و اِدِم
کاهش تورم برای تسریع روند بهبودی بافت‌های در حال ترمیم بسیار مفید و مؤثر است و با کمک تکنیک‌های مخصوص ماساژ برای دُرناژ لنفاوی (جذب مایع لنف توسط سیستم لنفاوی) موجب افزایش کارایی سیستم لنفاوی شده و تجمع مایع در ناحیه مورد نظر کاهش پیدا می‌کند.
درمان با لیزر سرد
در صورتی که جای زخم سوختگی مانع از انجام برخی حرکات و فعالیت‌ها می‌شود، انجام درمان با لیزر سرد میتواند گزینه درمانی مناسبی باشد. لیزر کم‌توان یا لیزر سرد (LLLT) تأثیرات درمانی مفیدی بر بافت محل آسیب‌دیده و کاهش درد دارد. درمان با لیزر سرد تأثیرات مثبتی بر عملکرد عضلات دوقلوی ساق پا دارد و ساختار بافت عضلانی را بهبود داده و سطح مقطع عضله را افزایش می‌دهد. لیزر سرد همچنین موجب تحریک سلول‌ها برای فعالیت بیشتر در روند ترمیم و بازسازی جای زخم می‌شود.
درمان با اولتراسوند
انجام اولتراسوند‌تراپی با امواجی با شدت کم موجب تشکیل رگ‌های جدید و کاهش التهاب مزمن در روند درمان سوختگی‌های درجه‌ی سه می‌شود. اولتراسوند با شدت کم معمولاً برای درمان آسیب‌های سوختگی بافت‌های نرم به کار می‌رود چرا که این روش برای سلول‌ها کاملاً غیرتهاجمی و غیر گرمایی بوده و موجب اولید رگ‌های جدید، افزایش فاکتورهای رشد و تولید کلاژن بیشتر در محل آسیب‌دیده می‌شود. این روش درمانی همچنین موجب افزایش پاسخ‌دهی ماکروفاژ‌های خونی و تسریع روند لخته گشایی خون می‌شود.
پلاسمای غنی از پلاکت (تزریق PRP)
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت موجب تحریک بدن برای تشکیل رگ‌های خونی جدید و تکثیر فیبروبلاست‌ها می‌شود. علاوه بر این، PRP با تشکیل یک لخته‌ی فیبرین، به عنوان یک عامل هموستاتیک (ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺧﻮﻧﺮﯾﺰی زﯾﺎد از ﺣﺪ) عمل می‌کند. تزریق PRP موجب تسریع روند بهبودی بافت‌های نرم و بافت‌های سخت می‌شود.
اوزون تراپی
از بین بردن زودهنگام میکروفلورهای پاتولوژیک (میکروارگانیزم‌هایی مانند قارچ و باکتری) برای درمان سوختگی بسیار مهم است. زخم‌های ناشی از سوختگی که به راحتی ترمیم نمی‌شوند برای انجام اوزون‌تراپی مناسب هستند. اوزن یک فعال‌کننده‌ی آنزیم، تعدیل‌کننده‌ی سیستم ایمنی و فعال‌ساز متابولیک سلولی بسیار قوی است که با تمامی ترکیبات بافتی (از جمله خون) تعامل می‌کند و بر آن‌ها تأثیر می‌گذارد. در زخم‌های سوختگی مرطوب، غلظت اوزون تزریق شده باشد کم باشد تا از جذب سیستمی نامنظم جلوگیری شود. با بهبود یافتن تدریجی سوختگی و خشک شدن زخم آن، غلظت‌های بالاتری از اوزون تزریق می‌شود.
شاک ویوتراپی
شاک ویوتراپی میتواند روند ترمیم زخم‌های سوختگی درجه دو و همچنین بهبودی گرافت‌های پوستی را تسریع بخشد. در این روش امواج مکانیکی (امواج شاک‌ویو) با فرکانس پایین و شدت انرژی بالا به محل آسیب‌دیده و بافت‌های نرمی که سوخته، ملتهب و دردناک هستند فرستاده می‌شوند. در صورتی که این امواج به شیوه‌ی مناسبی اعمال شوند می‌توانند با افزایش گردش خون موجب تسریع روند ترمیمی شده و بافت‌های فیبروزی تشکیل شده در جای زخم را بشکنند و چسبندگی بافتی ناشی از سوختگی را برطرف کنند. این امواج همچنین موجب کاهش گرفتگی و اسپاسم عضلانی و کاهش درد می‌شوند.
میکروواس درمانی
زخم‌های سوختگی به خوبی به روش میکروواس درمانی پاسخ می‌دهند. جریان‌های میکرو موجب پمپاژ خون در رگ‌های کوچک شده و بدین ترتیب میزان اکسیژن‌رسانی به بافت را افزایش داده و روند ترمیم بافتی را تسریع می‌دهند. جریان‌های الکتریکی میکرو مانند یک محرک برای تشکیل رگ‌های خونی جدید عمل کرده و فعالیت فیبروبلاست‌ها را افزایش می‌دهند.
درمان سوختگی با اکسیژن پرفشار (HBOT)
درمان با اکسیژن پرفشار (HBOT) یک روش درمانی کمکی برای سوختگی‌های حرارتی است. در روش HBOT اکسیژن ۱۰۰ در صد خالص تحت فشار محیطی به بیمار اعمال می‌شود. درمان با اکسیژن پرفشار دارای اثر مستقیم اسمزی بوده و موجب غیرفعال شدن چسبندگی گلبول‌های سفید می‌شود و با رساندن اکسیژن بیشتر و خالص‌تر، موجب کاهش تورم و بهبود گردش خون در آسیب‌های سوختگی می‌شود..
ظاهر سوختگی ها
ظاهر سوختگی های درجه ی اول و دوم، در صورت درمان به موقع مناسب خواهد بود. احتمال ایجاد اسکار توسط این سوختگی ها نیز کم تر است. کلید بهبودی، در درمان سوختگی سطحی جلوگیری از ایجاد آسیب بیشتر و عفونت می باشد. آسیب شدید به علت سوختگی های درجه ی دوم و سوم، می تواند باعث پدیدار شدن مشکلاتی در عمق بافت پوست، استخوان ها و اندام ها و نیاز به از بین بردن جای سوختگی گردد. در این گونه موارد، بیمار به عمل جراحی و یا فیزیو تراپی و باز توانی نیاز پیدا خواهد کرد.
علل ایجاد سوختگی
اکثریت سوختگی ها در اثر آتش ایجاد شده که به آن ها سوختگی با شعله می گویند. تماس مستقیم با شعله ی آتش می تواند منجر به آسیب به پوست و بافت های زیر آن شود.
نوع دیگری از سوختگی، سوختگی با آب یا مایعات داغ مانند روغن داغ است. هر چه میزان مایع و مدت زمان تماس آن با پوست بیشتر باشد، سوختگی شدید تر خواهد بود.
آسیب به پوست در اثر یک جسم داغ را سوختگی تماسی می گویند. در این موارد، سوختگی معمولا به ناحیه ای از پوست که با جسم داغ تماس داشته محدود می شود. برای مثال می توان به سوختگی در اثر آتش سیگار، اتوی داغ و یا وسایل پخت و پز اشاره کرد.
آفتاب سوختگی نوع دیگری از سوختگی است که در اثر اشعه ی ماورای بنفش نور خورشید (UV) به وجود می آید.
سوختگی های الکتریکی، انواعی از سوختگی اند که در اثر عبور جریان برق از بافت ایجاد می شوند. این سوختگی ها معمولا بسیار عمیق بوده و باعث آسیب های شدیدی به پوست و بافت های زیر آن می شوند.
تماس با برخی مواد شیمیایی مانند اسید ها می تواند باعث ایجاد سوختگی شیمیایی شود. همچنین تنفس در گاز های داغ نیز می تواند به راه های هوایی فوقانی آسیب وارد کرده و نفس کشیدن را برای فرد مشکل کند.
علائم و عوارض سوختگی
سوختگی ها معمولا بر اساس شدت و عمق آسیب دسته بندی می شوند : سوختگی های درجه ی اول، درجه ی دوم و درجه ی سوم. پوست دارای سه لایه می باشد. عمق سوختگی بستگی به این دارد که کدام یک از این لایه ها آسیب دیده باشند. علائم نیز بسته به عمق آسیب می توانند متفاوت باشند.
سوختگی های درجه ی اول: خارجی ترین لایه ی پوست به نام اپیدرم (epidermis) را درگیر می کنند. قرمزی، حساسیت، درد و تورم معمولا این سوختگی ها را مشخص می کنند و تاول نیز در بیشتر موارد به وجود نمی آید. بهبودی کامل از این نوع سوختگی ظرف مدت یک هفته حاصل شده و معمولا پوست آسیب دیده ی فرد کنده شده و یا در برخی موارد، رنگ پوست به طور موقتی تغییر پیدا می کند. سوختگی های درجه ی اول معمولا در اثر قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ی ماورای بنفش خورشید (UV) و یا تماس با یک جسم داغ ایجاد می شوند.
سوختگی های درجه ی دوم: لایه ی دوم پوست به نام درم (dermis) را درگیر می کنند. این سوختگی های بسیار دردناک، ظاهری صورتی رنگ، نمناک و نرم داشته و معمولا تاول ایجاد می کنند. بسته به میزان آسیب وارد شده به لایه ی درم، این سوختگی ها برای بهبودی به زمانی بین ۲ تا ۶ هفته نیاز داشته و ممکن است اسکار نیز بر جای بگذارند. این سوختگی ها معمولا در اثر اشعه ی ماورای بنفش بسیار شدید و یا مایعات داغ ایجاد می شوند.
سوختگی های درجه ی سوم: شامل ایجاد آسیب در لایه های اپیدرم (epidermis)، درم (dermis) و هیپو درم (hypodermis) می باشند. در نتیجه، کل بافت پوست آسیب دیده و چربی ها، اعصاب، ماهیچه ها و استخوان ها نیز ممکن است آسیب ببینند. این گونه آسیب ها باعث می شوند که پوست نازک و سفید رنگ به نظر برسد. ناحیه ی سوختگی معمولا دردناک نیست چرا که پایانه های عصبی آسیب دیده اند. از آن جایی که مقدار زیادی از بافت ها آسیب دیده اند، این گونه سوختگی ها به آرامی بهبود یافته و اسکار های قابل توجهی بر جای می گذارند. پس از گذشت زمان ممکن است در اثر ایجاد اسکار های عمیق، جمع شدگی بافت (سفت شدن دائمی بافت که منجر به محدودیت های حرکتی می شود) ایجاد شود که به منظور برداشتن فشار آن از روی بافت های زیرین، باید آن را برداشته و یا ببرید. سوختگی های عمیق ممکن است در اثر تماس با آتش، جریان برق و یا مایعات خورنده ایجاد شود.
سوختگی های تنفسی می توانند منجر به تورم راه های هوایی شده و نفس کشیدن را ناممکن سازند. افراد با این عارضه باید هر چه سریع تر به بیمارستان برسند حتی اگر در ابتدا مشکلی در تنفس نداشته باشند.
تشخیص سوختگی ها
تشخیص معمولا بر اساس عمق سوختگی صورت می گیرد. با این حال، شدت سوختگی می تواند با آسیب وارد شده به بدن نیز مرتبط باشد.
شدت سوختگی معمولا بر اساس “قانون ۹ ها” می باشد – هر دست، ۹ درصد از کل سطح بدن در نظر گرفته می شود. همچنین هر پا ۱۸ درصد، جلو و پشت تنه هر کدام ۱۸ درصد، سر و گردن ۹ درصد و ناحیه ی تناسلی ۱ درصد از سطح کل بدن در نظر گرفته می شوند. با استفاده از این رده بندی ها، پزشک می تواند تشخیص مناسبی را انجام دهد.
فیزیو تراپی برای بهبودی از سوختگی
فیزیو تراپی ممکن است برای افرادی که دچار سوختگی در یک ناحیه ی وسیع بدن و یا مفاصل مهم شده اند، ضروری باشد. سوختگی می تواند باعث جمع شدن پوست، ایجاد بافت اسکار و دیگر تغییراتی شود که همگی باعث محدود شدن حرکت خواهند شد. درمان سوختگی در فیزیوتراپی می تواند به فرد در مورد چگونگی انجام تمرین ها و حفظ توان عضلانی، اطلاعات مفیدی بدهد. فیزیوتراپی در درمان سوختگی ها ، راهکار هایی نیز برای کاهش درد ناشی از سوختگی و اسکار های پوستی وجود دارند. فیزیو تراپی برای افرادی که دچار سوختگی های شدید شده اند، یک جزء بسیار مهم از فرایند بهبودی است. بیمارانی که قصد انجام روش فیزیوتراپی را دارند، باید از نظر پزشکی از ثبات و پایداری برخوردار باشند.
تمرینات مخصوص سوختگی
بافتی که پیوند زده شده می تواند به شدت دچار گرفتگی شود و به طور جدی دامنه ی حرکتی مورد نیاز برای انجام بسیاری از فعالیت ها را محدود کند. تمرینات تقویتی و تمرینات مربوط به دامنه ی حرکتی توسط فیزیو تراپیست تجویز شده و باید به منظور پیشگیری از گرفتگی در پوست و یا مفاصل، به صورت مرتب و هر ساعت انجام شوند. تمرینات دامنه ی حرکتی و ماساژ اسکار، ممکن است تا چندین ماه پس از سوختگی نیز ادامه یابند. بهتر است که فرد تا حد امکان، فعالیت های روزانه ی بیشتری را انجام داده و بدین طریق قدرت و انعطاف پذیری مورد نیاز برای انجام کار های روزانه را به بدن خود باز گرداند. همچنین حیاتی است که برنامه ی تمرینات خانگی که توسط باز توانی تجویز شده است، به درستی انجام شود.
فشار درمانی برای درمان سوختگی
در طول فرایند بهبودی سوختگی ها، معمولا کلاژن تولید شده ی بیش از حد در پوست می تواند باعث ایجاد اسکار های کلوئید و هایپر تروفیک شود. این ها انواعی از اسکار های برآمده هستند که از جنس رشته های کلاژن ساخته شده و ممکن است در درون خود تار های عصبی داشته باشند. اسکار های هایپر تروفیک به خارج از منطقه ی سوختگی رشد نمی کنند ولی اسکار های کلوئید به خارج از ناحیه ی سوختگی رشد کرده و ممکن است باعث ایجاد احساس خارش و درد گردند. اسکار های کلوئید و هایپر تروفیک می توانند دامنه ی حرکتی را محدود کنند. فشار درمانی روشی است که در آن با استفاده از باند های سفت و تنگ، بر روی منطقه ی سوختگی فشار وارد کرده و از ایجاد اسکار های کلوئید و هایپر تروفیک جلوگیری می کنند.
استفاده از اسپلینت برای درمان سوختگی
اسپلینت می تواند از خشک و جمع شدن پوست پس از بهبودی سوختگی، جلوگیری کند. اسپلینت برخی از نواحی بدن را ثابت نگاه داشته و در همین حال نواحی دیگری را ورزش می دهد. این امر می تواند در طول فرایند باز توانی موثر باشد.
مدالیته های به خصوصی که در کلینیک های پزشکی باز توانی استفاده می شده اند، برای درمان سوختگی و برخی از عوارض ناشی از سوختگی نیز موثر اند.
تحریک الکتریکی به وسیله ی یک جریان متناوب، می تواند برای درمان چسبندگی تاندون به بافت های اطراف، کارآمد باشد. تحریک الکتریکی از روی سطح پوست می تواند برای درمان مشکلات مربوط به درد به خصوص آن هایی که مربوط به قرار گرفتن شانه در موقعیت نامناسب و به مدت زمان طولانی می باشند، مفید باشد.
فراصوت به منظور درمان مفاصل دردناک و آسان تر کردن انجام تمرینات دامنه ی حرکتی، مورد استفاده قرار می گیرد. این روش به همراه ماساژ با یخ، به منظور کاهش درد ناشی از اسکار های هایپر تروفیک، مورد استفاده قرار می گیرد. در یک مطالعه ی آینده نگر تصادفی، تاثیر گذاری فراصوت به همراه کشیدن (استرچ) انفعالی در مقابل فراصوت پلاسیبو (تلقینی) به همراه کشیدن انفعالی بررسی شد. نتایج نشان دادند که دامنه ی حرکتی به دست آمده در طی این دو روش، هیچ تفاوتی با یکدیگر نداشته و بنابراین می توان گفت که با وجود استفاده ی وسیع از فراصوت، ممکن است این روش در واقع هیچ اثری در جهت بهبودی جمع شدگی و سفت شدن بافت نداشته باشد.
کلینیک فیزیوتراپی سعید مزین در سعادت آباد
بدون دیدگاه