ستون فقرات چگونه کار میکند؟
ستون فقرات:بیش از ۳۰ استخوان که مهره نامیده میشوند، روی هم قرار دارند و با یکدیگر ستون فقرات را میسازند.
مهرههای ستون فقرات به چهار بخش تقسیم میشوند: هشت مهره گردن (از C1 تا C7)،دوازده مهره سینهای یا بخش بالایی پشتی (T1 تا T12) و پنج مهره کمری (از L1 تا L5) تقسیم میشوند و بالاخره استخوانهای ساکروم و کوکسیکس که متصل به هم در انتهای ستون فقرات قرار دارند.مهرههای ستون فقرات با رباطها،تاندونها و عضلات به هم متصل میشوند.
کمردرد هنگامی رخ میدهد که برای مثال فردی چیزی سنگین را بلند میکند، و باعث می شود یکی از این عضلات یا لیگامانها تحت کشش، فشار، رگ به رگشدگی یا گرفتگی در یکی از این عضلات یا لیگامانها در پشت قرار گیرند.میان مهرههایی بالشتکهای گرد، اسفنجی از غضروف وجود دارد که دیسک نامیده میشوند و ماند یک جاذب ضربه عمل میکنند.
تحلیل رفتن دیسکها یا وارد آمدن فشار بیش از حد میتواند باعث جابهجایی و بیرون زدن دیسک بینمهرهای شود، و با ایجاد فشار بر ریشههای عصبی به ایجاد درد بینجامد. هنگامی چنین اتفاقی رخ دهد، این عارضه را لغزیدگی، بیرونزدگی، فتق یا پارگی دیسک میگویند، این عارضه حاکی باعث عارضه دائمی عصبی میشود.
طناب نخاعی که درون ستون فقرات قرار دارد، به بخشهایی مشابه تقسیم میشود:
– نخاع گردنی
– نخاع سینهای
– نخاع کمری
– نخاع خاجی
– نخاع دنبالچه
طناب نخاعی موجود در ستون فقرات همچنین دارای ریشههای عصبی و ریشهچههایی است که زوائدی شاخهمانند ایجاد میکنند که در طول ریشه پشتی نخاع، سلولهای گره ریشه پشتی قرار دارند که در انتقال پیامهای درد از طناب نخاعی به مغز نقش مهمی دارند. ایجاد جراحت، آسیب یا ضربه وارد آمدن در اینجا باعث ایجاد درد میشود.
نگاهی نزدیکتر به بخشهای ستون فقرات:
ستون فقرات گردنی:
ستون فقرات گردنی، یا گردن، از ۷ مهره تشکیل شده است. ستون فقرات گردنی در حالت طبیعی به راحتی به طرفین و بالا و پایین حرکت میکنند.در بخش گردنی ستون فقرات دو مهره منحصر به فرد قرار دارد. مهره اطلس و مهر آکسیس. این مهرهها به طور خاص برای ایجاد توانایی چنین چرخشی در ستون فقرات گردنی سازگاری پیدا کردهاند.
ستون فقرات سینهای:
ستون فقرات سینهای یا “بخش میانی پشت”، شامل ۱۲ مهره است و در زیر بخش گردنی ستون فقرات قرار دارند. دندههای شما در میانه پشت به این مهرهها متصل میشوند.
ستون فقرات کمری:
ستون فقرات کمری “بخش پایینی پشت” شامل پنج مهره (در اغلب موارد؛ در برخی موارد ممکن است مهره ششم هم در بخش کمری ستون فقرات وجود داشته باشد). ستون فقرات کمری در زیر بخش سینهای قرار دارد. بخش پایینی پشت مقدار زیادی از وزن بدن را تحمل میکند و به همین خاطر افراد به خصوص به کمردرد آسیبپذیر هستند.
ستون فقرات چگونه کار میکند؟
ستون فقرات شما حمایت ساختاری را برای بدن شما فراهم میکند و از طناب نخاعی محافظت میکند. ستون فقرات از ۲۴ قطعه استخوانی به نام “مهرهها” تشکیل شده است که بر روی یکدیگر قرار گرفتهاند.
پزشکان ستون فقرات را به پنج ناحیه تقسیم میکنند:
ستون فقرات گردنی (۷ مهره)
ستون فقرات سینهای (۱۲ مهره)
ستون فقرات کمری (۵ مهره)
ساکروم (استخوان خاجی که در واقع از پنج مهره چسبیده به یکدیگر تشکیل شده است)
کوکسیکس (استخوان دنبالچه که در واقع از چهار مهره چسبیده به یکدیگر تشکیل شده است)
ستون فقرات توانای انجام حرکات پیچیدهای را دارد. بین هر دو مهره یک بالشتک اسفنجی قرار دارد که ضربات ایجاد شده هنگام راه رفتن، دویدن و حرکت کردن را جذب میکند که به آن دیسک بینمهرهای میگویند.
رباطهایی مهرهها و دیسکهای بینمهرهای را کنار هم نگه میدارند و تاندونها عضلات را به ستون مهرهها متصل میکنند. هنگامی که عضلات شما منقبض میشوند تا ستون فقرات.
شما را حرکت دهند، با توجه کشسانی و انعطافپذیری رباطهای اطراف، ستون فقرات میتواند خم شود و بچرخد.
ستون فقرات طناب نخاعی را در برمیگیرد و از آن محافظت میکند. نخاع عصب اصلی است که پیامهای عصبی را بین مغز و بقیه بدن منتقل میکند.
در ستون فقرات طبیعی، مهرهها به صورت یک قوس ملایم s شکل قرار دارند، به طوری که بخش گردنی ستون فقرات کمی به سوی داخل قوس دارد، بخش سینهای اندکی به سمت بیرون قوس دارد، و بخش کمری ستون فقرات به داخل قوس بر میدارد.
با اینکه بیشتر کمردردها علتی عضلانی دارند،مجموعهای از مشکلات میتواند از چهارچوب استخوانی آنها منشا بگیرد.برای مثال لغزش یا فتق دیسکها که میتواند کاملا دردناک باشد.
هنگام سلامت استخوانهای ستون فقرات محکم و متراکم هستند.مانند همه استخوانها،مهرهها قدرت خود را به طور عمده از دو ماده معدنی مهم- کلسیم و فسفات میگیرند.
هنگامی کمبود این مواد معدنی در بدن وجود داشته باشد، یا به علت سبک زندگی بیتحرک (فعالیتهای تحمیلکننده وزن در واقع به حفظ استحکام استخوان کمک میکنند) یا بیماری مانند پوکی استخوان وجود دارد، استخوان ساختار و استحکامش را از دست میدهد.
مهرهها به جز در مواردی که استخوانها به این ترتیب ضعیف شده باشند یا به علت حادثه یا سقوط آسیب دیده باشند، به آسانی نمیشکنند یا دچار فرسودگی نمیشوند.
بخشهای مختلف ستون فقرات که از گردن تا لگن امتداد پیدا میکنند، با یکدیگر کار میکنند تا حمایت و پایداری لازم برای تحمل بیشتر وزن بخش فوقانی بدن را فراهم کنند. هر یکی از مهرههای ستون فقرات دارای منفذی است که تونلی را برای طناب نخاعی تشکیل میدهد، بنابراین طناب نخاعی را در مسیرش از پایین تا مغز حمایت میکند.
اما ستون فقرات تنها یک لوله محافظتی نیست. ستون فقرات در عین حالیکه محافظت و حمایت از نخاع را فراهم میکند، طراحیاش به صورتی است که به شما امکان میدهید، خم شوید، بچرخید، و همچنین بخش بالایی تنه تان را به هر طرفی بچرخانید. این خود استخوانها نیستند که خم میشوند یا میچرخند: انعطافپذیری ستون فقرات ناشی از ساختارهایی است که بین استخوانها قرار دارند، که شامل رویههای مفصلی و دیسکهای بینمهرهای است.
دیسکهای بینمهرهای ستون فقرات
دیسک بینمهرهای میان استخوانهای ستون فقرات قرار دارند،و فضایی برای رشتههای عصبی برای بیرون آمدن از طناب نخاعی و رفتن به بخشهای دیگر بدن فراهم میکنند.
این دیسکها از حلقه سفت بیرونی متشکل از ماده فیبری لاستیکی که همان غضروف است، تشکیل شدهاند: اگر شما دیسک را به صورت افقی ببرید، مانند آن به نظر میرسد که پیازی را از وسط آن بریده باشید. در مرکز این حلقههای بافت فیبروالاستیک مایع ضخیم وجود دارد که قوامی ژلهای دارد.
این حلقهها به همراه مرکز ژلهمانندشان بیشتر ضربهها را که در حین راه رفتن، دویدن، پرش و حتی نشستن ممکن است روی ستون فقرات وارد آید، جذب میکنند. هر بار که شما به جلو و عقب خم میشوید یا میچرخید، تغییری در فشار در ناحیه محتوی مایع ژلهای دیسک ایجاد میشود. این تغییر فشار در مقادیر متوسط در واقع برای دیسکها خوب است. اما در درازمدت، خم شدن بیش از حد به جلو، در حالیکه کمر گرد است و پاها در حالت مستقیم قرار دارند- میتوانند به این حلقهها که مایع را درون خود نگه میدارند، آسیب وارد کنند.
متاسفانه این حرکت خم شدن یکی از کارهایی است که بسیاری از مردم به طور مکرر در طول یک روز معمول برای رساندن دست به اشیا یا بلند کردن آنها انجام میدهند.حتی نشستن نادرست با صورت قوزکرده میتواند دیسکهای موجوددر ستون فقرات را در معرض آسیب احتمالی قرار دهد.
این آسیب در دیسک در حلقه بیرونی در مرکز دیسک نزدیک مایع رخ میدهد،و بعد به سوی بیرونیترین لایه دیسک ادامه پیدا میکند. این عارضه را اغلب لغزیدگی دیسک میگویند، اما در واقع دیسک بین دو مهره لغزش پیدا نمیکند. در واقع مایع درون دیسک شروع به بیرون زدن از میان حلقهها میکند. وقتی این عارضه به نقطهای پیشرفت کند که تنها چند حلقه باقی مانده باشد که مایع درون دیسک را نگهداشته باشد،به آن بیرونزدگی دیسک میگویند. این حلقهها میتوانند بر روی طناب نخاعی یا اعصاب خروجی از نخاع فشار بیاورند. اگر همه حلقهها پاره شوند، دیسک پارهشده یا فتق پیدا کرده است.
برخی از افراد ممکن است دچار عارضهای به نام بیماری تحلیلبرنده دیسک بین مهره ایی شوند. این عارضه معمولا در طول سالهای بسیار به آرامی پیشرفت میکند. در این فرآیند، یک یا تعداد بیشتری از دیسکها خشک و غیرقابلانعطاف میشوند، توانایی خود د جذب بارها و ضرباتی را که در حین حرکات بر آنها وارد میشود، از دست میدهند.
سن هم بر دیسکهای ستون فقرات اثر میگذارد. در ۲ سالگی این دیسکها از ۷۰ درصد آب تشکیل شدهاند، اما با افزایش سن دیسکهای ستون فقرات به طورطبیعی محتوای آبشان را از دست میدهند.
اگر دیسک بین مهره ای ستون فقرات تحلیل برود، خشک شود، بیرون بزند یا پاره شود، ارتفاع آن کاهش پیدا میکند. این امر باعث میشود مهرههای ستون فقرات به هم نزدیکتر شوند، بنابراین رویههای مفصلی در هنگام حرکت ضربه بسیار بیشتری را تحمل میکنند. و در نتیجه آنها هم دچار فرسودگی زودرس میشوند. کاهش ارتفاع دیسک همچنین شکاف میان استخوانها را که از آن اعصاب بیرون میآیند، باریکتر میکند. این باریک شدن ممکن است به روی عصب فشار بیاورد و باعث ایجاد درد شود.
تمام عارضههایی که بر روی دیسکهای بینمهرهای ستون فقرات اثر میگذارند،ممکن است در مراحل بعدی بسیار دردناک و ناتوانکننده شوند. این بیماریها ممکن است با کار روزانه، ورزش و بازی، و کارکرد جنسی فرد تداخل کند.
آناتومی ستون مهره (ستون فقرات) – کلیات
ستون مهره ساختمانی است که از سر تا لگن امتداد دارد و تنه در اطراف آن شکل گرفته است. این ساختمان از استخوان ها، عضلات، و دیگر بافت ها تشکیل شده است.
ستون فقرات یا ستون مهره یا اسپاین Spine از بیش از سی استخوان کوچک تر به نام مهره Vertebrae تشکیل شده است که روی یکدیگر قرار گرفته اند. در اطراف مهره ها عضلات، لیگامان ها، اعصاب و دیسک بین مهره ای قرار گرفته اند. کل ستون مهره از بالا تا پایین چهار قسمت دارد که در هر کدام از آنها مهره ها نه در امتداد یک خط مستقیم، بلکه به شکل یک قوس هستند. پس ستون مهره از چهار قسمت قوسی شکل تشکیل شده است که عبارتند از :
قوس بالایی که در زیر سر قرار گرفته است، قوس گردنی یا سرویکال Cervical بوده و تحدب آن به سمت جلو است این قوس از ۷ مهره تشکیل شده است. این مهره ها را از بالا به پایین و از یک تا هفت بصورت C1-C7 نامگذاری میکنند
قوس وسطی را قسمت سینه ای یا توراسیک Thoracic میگویند که تحدب به سمت عقب دارد و از ۱۲ مهره تشکیل شده است. قفسه سینه یا قفسه صدری در اطراف این ۱۲ مهره تشکیل شده است. مهره های سینه ای را از بالا به پایین و از یک تا دوازده بصورت T1-T12 نامگذاری میکنند.
قوس پایینی همان قسمت کمری یا لومبار Lumbar است که به سمت جلو تحدب دارد و از ۵ مهره تشکیل شده است. این ناحیه وزن تنه را تحمل کرده و کمردرد بیشتر در این محل احساس میشود. مهره های کمری را از بالا به پایین و از یک تا پنج بصورت L1-L5 نامگذاری میکنند.
قسمت خاجی یا ساکروم Sacrum که از به هم چسبیدن چند مهره کوچک درست شده است. استخوان خاجی یا ساکروم ۵ مهره به هم چسبیده است. این استخوان جزیی از حلقه لگن است پس ستون مهره از طریق مهره های خاجی یا ساکروم به لگن متصل میشود.
مهره های ستون فقرات نسبت به هم حرکت میکنند و این حرکت در محل دیسک بین مهره ای و مفاصل بین زوائد مهره ای ایجاد میشود. بدین ترتیب ستون مهره ای میتواند به سمت جلو و عقب و طرفین انحنا پیدا کند.
آناتومی ستون مهره (ستون فقرات) – جسم مهره
ستون فقرات از مهره هایی درست شده که پشت سر هم از بالا به پایین ردیف شده اند. هر مهره از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت جلویی که به شکل یک استوانه است و یک قسمت پشتی که شامل تیغه های استخوانی است که به نحوی به یکدیگر متصل شده اند که یک حلقه را تشکیل میدهند. در درون این حلقه نخاع قرار دارد.
اندازه مهره های ستون فقرات با یکدیگر متفاوت است بطوریکه مهره های ستون مهره در بالا کوچک هستند و هرچه به سمت پایین میاییم مهره ها بزرگنر میشوند.
شکل مهره های ستون فقرات بجز مهره های اول و دوم گردنی، تقریبا مشابه یکدیگر بوده و خصوصیات مشترکی دارند.
همانطور که گفتیم بزرگترین قسمت مهره، یک استخوان استوانه ای شکل است که آنرا تنه Body می نامند و در پشت تنه تیغه های استخوانی وجود دارد که با به هم پیوستن آنها یک حلقه استخوانی ایجاد شده است. در دو طرف کناری این حلقه دو برجستگی استخوانی بنام زائده های عرضی Transverse process قرار گرفته اند. در پشت این حلقه هم یک تیغه استخوانی به نام زائده خاری یا شوکی Spinal process وجود دارد. زوائد عرضی و خاری مهره محل هایی هستند که از طریق آنها عضلات به ستون مهره میچسبد. پس عضلات اطراف ستون مهره که موجب خم و راست شدن و چرخش ستون مهره میشوند از طریق اتصال به این زوائد موجب حرکت مهره ها میشوند.
قسمت استوانه ای مهره از جنس استخوان اسفنجی است که روی آن را یک لایه از استخوان کورتیکال فرا گرفته است.
همانطور که گفته شد در پشت تنه مهره، زوائد مهره ای یک حلقه تو خالی استخوانی را درست میکنند. با پشت سرهم قرار گرفتن این حلقه های توخالی مهره ایی که روی یکدیگر قرار گرفته اند یک کانال استخوانی درست میشود که به آن کانال مهره ای Spinal canal میگویند. به این کانال، کانال نخاعی هم میگویند چون در داخل آن نخاع قرار گرفته است.
آناتومی ستون مهره (ستون فقرات) – دیسک بین مهره ای
دیسک بین مهره ای Inter vertebral disc همانطور که از اسمش پیدا است به شکل یک دیسک یا یک استوانه کم ارتفاع است که بین مهره ها قرار میگیرد.
دیسک بین مهره ای مثل لاستیک قابلیت ارتجاعی و تغییر شکل دارد. آنها در واقع ضربه گیر ستون مهره هستند و موقعیکه شما میدوید یا میجهید ضربات و فشارهایی که به ستون مهره وارد میشود در دیسک ها جذب و مستهلک میشود. ارتفاع دیسک های بین مهره های بالایی کم بوده و هر چه به قسمت های پایین تر ستون فقرات میرویم ارتفاع و کلفتی دیسک بیشتر میشود. ارتفاع دیسک بطور متوسطی یک سانتیمتر است.
دیسک از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت محیطی و یک قسمت مرکزی. قسمت محیطی که به آن آنولوس فیبروزوس Anulus fibrosus میگویند به شکل یک حلقه کلفت و محکم ولی قابل انعطاف مثل لاستیک است. قسمت مرکزی در داخل قسمت محیطی قرار داشته و نرم و ژله ای است. به این قسمت مرکزی نوکلئوس پولپوزوس Nucleus pulposus میگویند و خاصیت اصلی دیسک یعنی خاصیت جذب کننده شوک و ضربه بخاطر همین قسمت است.
گرچه مهره ها و دیسک بین مهره ای محکم به یکدیگر چسبیده اند ولی انعطاف دیسک بین مهره ای موجی میشود تا مهره های بالایی و پایینی آن بتوانند نسبت به هم حرکت کنند. دو مهره میتوانند نسبت به هم به طرف جلو یا عقب و یا به طرفین خم شوند و یا نسبت به هم بچرخند.
در پارگی دیسک بین مهره ای در واقع قسمت قسمتی از حلقه آنولوس فیبروزوس پاره میشود و محتویات داخلی آن یعنی نوکلئوس پولپوزوس به بیرون از آن راه پیدا میکند. به این بیرون زدگی محتویات داخلی دیسک، فتق دیسک میگویند. این بیرون زدگی میتواند به نخاع یا ریشه های عصبی فشار آورده و موجب بروز علائم سیاتیک شود.
آناتومی ستون مهره (ستون فقرات) – مفصل بین مهره ای، عضلات و رباط ها
مفاصل بین مهره ای
به مفاصل بین مهره های ستون فقرات فاست Facet joint میگویند. این مفاصل در واقع قسمت هایی از زوائد مهره ها هستند که به یکدیگر نزدیک شده و بین آنها غضروف قرار گرفته و به شکل یک مفصل درآمده اند. در موقع حرکت ستون مهره، این مفاصل هم حرکت میکنند. حرکت این فاست ها و قابلیت ارتجاعی دیسک بین مهره ای است که موجب میشود مهره ها بتوانند نسبت به یکدیگر حرکت کنند.
مفاصل بین مهره ای یا فاست ها کپسول مفصلی دارند که حاوی مایع مفصلی است. این مفاصل با بالا رفتن سن دچار ساییدگر میشوند و میتوانند یکی از علل بروز کمر درد باشند.
رباط ها
لیگامان ها تنه و زواند مهره های بالا و پایین را به هم متصل میکنند. در جلو و در پشت جسم استوانه ای شکل مهره دو رباط یا لیگامان محکم به شکل نوار قرار گرفته اند که به آنها رباط طولی جلویی و رباط طولی خلفی میگویند. در بین زوائد عرضی مهره ها و همچنین در بین زوائد خاری آنها هم رباط هایی به شکل پرده قرار گرفته اند.
عضلات ستون مهره
عضلات عمدتاً در پشت تنه مهره ها و در اطراف زوائد مهره ای قرار گرفته اند و موجب حرکات مهرها نسبت به یکدیگر میشوند. ضعیف شدن این عضلات یکی از مهمترین علل کمردرد است. عضلات کم قدرت نمیتوانند مهره ها را در وضعیت صحیح و مناسب در امتداد هم قرار دهند و در نتیجه به علت بر هم خوردن نظم چینش مهرها، نیروهای وزن بطور نامتقارن و بیش از حد تحمل به آنها وارد میشود. این نیروهای زیاد در نهایت میتوانند موجب آسیب دیسک بین مهره ای و مفاصل بین مهره ها شده و ایجاد کمردرد کنند.
پایداری ستون مهره عمدتا به علت رباط ها و عضلات اطراف آن تامین میشود.
آناتومی ستون مهره (ستون فقرات) – نخاع و اعصاب (ریشه های عصبی)
همانطور که قبلا گفته شد در پشت تنه مهره، زوائد مهره ای یک حلقه تو خالی استخوانی را درست میکنند. با پشت سرهم قرار گرفتن این حلقه های توخالی مهره ایی که روی یکدیگر قرار گرفته اند یک کانال استخوانی درست میشود که به آن کانال مهره ای Spinal canal میگویند. به این کانال، کانال نخاعی هم میگویند.
نخاع در داخل کانال نخاعی قرار گرفته و به توسط مهره ها محافظت میشود. نخاع ساختمانی عصبی است که از مغز به پایین کشیده شده است و تا حدود مهره اول کمری ادامه دارد. وظیفه نخاع انتقال پیام های عصبی بین مغز و اندام ها ( عضلات، پوست و …) است. رشته های عصبی حسی از طریق نخاع به مغز میروند و رشته های عصبی حرکتی از مغز و از طریق نخاع به اندام ها میرسند.
از هر مهره از نخاع چند رشته عصبی خارج میشود که به آن ریشه عصبی یا روت Root میگویند. این ریشه های عصبی هم حاوی اعصاب حسی و هم حرکتی هستند. ریشه های عصبی از فضاهایی که ما بین مهره هاست خارج شده و به اندام ها میروند، به این فضاهای بین مهره ها فورامن میگویند.
رشد طولی نخاع در زمان بچگی متوقف میشود ولی ستون مهره همچنان به رشد خود ادامه میدهد. بر اثر این عدم هماهنگی است که طول نخاع برابر با طول کانال نخاعی نیست. پس رشته های عصبی که از نخاع خارج شده و به اندام تحتانی میروند قبل از خروج از کانال نخاعی چند اینچ را در داخل کانال طی میکنند. به این دسته رشته های عصبی که در داخل کانال نخاعی هستند دم اسب یا کادا اکینا Cauda equine میگویند.
قسمت زرد رنگ پایین نخاع در واقع ریشه های عصبی یا کادا اکینا هستند که از نخاع منشعب شده و مسیری را طی کرده و سپس از فورامن بین مهرها خارج میشوند.
آناتومی ستون مهره (ستون فقرات) – رادیوگرافی
رادیوگرافی ساده از مهمترین وسایل تشخیصی در بیماری های ستون مهره است. در بسیاری از موارد پزشک بعد از صحبت با بیمار و معاینه وی درخواست تهیه رادیوگرافی را میدهد. گرچه روش های تصویربرداری دیگر مانند سی تی اسکن، ام آر آی، اسکن رادیوایزوتوپ و سایر روش ها در بررسی مشکلات ستون فقرات کاربرد دارد ولی در غالب موارد قبل از تهیه هر کدام از آنها پزشک معالج ترجیح میدهد ابتدا رادیوگرافی ساده این ناحیه را مشاهده کند.
رادیوگرافی ساده ستون مهره را معمولا از دو نما تهیه میکنند. یک نما رخ یا قدامی خلفی Anteroposterior یا به اختصار AP است که در آن اشعه ایکس از جلو به مفصل ناحیه تابانده شده و کاست رادیولوژی در پشت کمر قرار میگیرد و نمای دیگر نمای نیمرخ یا لترال Lateral یا به اختصار .Lat است که در آن اشعه ایکس از کنار به ستون مهره تابانده شده و کاست رادیولوژی در طرف مقابل کمر قرار میگیرد.
دپارتمان تخصصی فیزیوتراپی و آسیب ورزشی مزین
تلفن های تماس:
آدرس مرکز درمانی فیزیوتراپی مزين :
١) تهران، بام سعادت آباد، بلوار حق شناس، برج آرک طبقه همکف
٢) تهران، بام سعادت آباد، بلوار حق شناس، برج آرک طبقه همکف
بدون دیدگاه