فیزیوتراپی مینیسک زانو

انواع پارگی میسنیک

تعیین نوع پارگی مینیسک یکی از فاکتورهای مهم در نوشتن یک طرح درمان است که نه تنها بطور ویژه برای سلامت شخص بلکه برای درمان آسیب طراحی می‌شود. بطور کلی شش نوع پارگی شایع مینیسک وجود دارد:

پارگی جزئی مینیسک زانو

پارگی قسمتی از مینیسک شایع‌ترین نوع پارگی مینیسک است. این نوع پارگی بطور طبیعی بخاطر از فرسایش و سائیدگی زانو در اثر بالا رفتن سن رخ می‌دهد. اولین نشانه‌های وجود پارگی جزئی در حدود سن ۲۰ الی ۳۰ سالگی بروز خواهد کرد. این پارگی معمولاً نیازی به جراحی ندارد.

پارگی شعاعی مینیسک زانو

این نوع پارگی شایع‌ترین نوع پارگی است که به جراحی نیاز دارد. پارگی شعاعی در ناحیه‌ای رخ می‎‌دهد که خونرسانی به آن ناحیه انجام نمی‌گیرد عدم خونرسانی بهبودی پارگی را تقریباً غیرممکن کرده و تنها گزینه درمانی برداشتن بخش آسیب دیده مینیسک است.

پارگی افقی مینیسک زانو

پارگی افقی را بسته به محل پارگی می‌توان با جراحی درمان کرد. اگر پارگی در محل دارای رگ خونی رخ داده باشد، صرفا با بخیه زدن آن، پارگی بهبود خواهد یافت. ولی اگر پارگی در محل فاقد رگ خونی رخ بدهد، بهبودی پارگی غیرممکن است و باید بخش آسیب دیده را با جراحی برداشت.

پارگی فلاپ (شبیه به بال) مینیسک زانو

پارگی فلاپ یکی از پارگی‌های نادر است. بخشی از مینیسک به شکل بال پاره شده و در مفصل زانو گیر می‌کند. فلاپ پاره شده را باید از طریق جراحی برداشت تا زانو بتواند مجدداً حرکت کند.

پارگی پیچیده مینیسک زانو

این نوع پارگی ترکیبی از چند نوع پارگی است و درمان آن نیز به همین خاطر دشوار است. پارگی پیچیده معمولاً ترکیبی از پارگی شعاعی و افق است و معمولاً ترمیم نمی‌شود.

پارگی دسته سطلی مینیسک زانو

این نوع پارگی یک نوع پارگی بزرگ افقی است که نیازمند رسیدگی فوری پزشکی است. به علت بخش بزرگ پارگی مینیسک، این نوع پارگی باعث محدود شدن حرکت زانو و حتی گیر کردن زانو خواهد شد. برای بازگرداندن قدرت حرکت به زانو، به جراحی فوری زانو نیاز خواهد بود.

برخی از علل پارگی مینیسک زانو

پارگی مینیسک معمولاً به دلیل حرکت ناگهانی که باعث پیچ خوردن شدید زانو می‌شود رخ می‌دهد. این اتفاق می‌تواند بعلت چرخیدن ناگهانی و در همان حین چرخاندن بیش از حد زانو یا آسیب ورزشی رخ دهد. برخی از انواع پارگی مینیسک می‌تواند در نتیجه فرسودگی بافت بخاطر افزایش سن رخ دهد. با افزایش سن غضروف ضعیف می‌شود و حتی ساده‌ترین حرکات باعث پارگی مینیسک خواهد شد.

تشخیص پارگی مینیسک مینیسک زانو

اولین قدم برای تشخیص پارگی مینیسک معاینه فیزیکی زانو است. پزشک ابتدا سابقه پزشکی و جرئیات آسیب را از شما خواهد پرسید. سپس وجود هرگونه ورم در مفصلی که غضروف در آن قرار دارد را بررسی خواهد کرد. وجود ورم عموماً نشان دهنده پارگی مینیسک است. سایر علائم پارگی مینیسک عبارتند از درد، خشکی و محدودیت حرکت. یکی دیگر از آزمایشات برای معاینه فیزیکی زانو تست مک موری است. پزشک زانو را خم کرده، صاف می‌کند و سپس می‌چرخاند. در صورت پارگی مینیسک صدای تق تق کردن زانو در لحظه پیچاندن آن به گوش می‌رسد.

ضمناً پزشک عکسبرداری از زانو را تجویز نموده تا دید بهتری نسبت به مشکل به دست آورد. اگرچه عکس رادیولوژی نمی‌تواند پارگی مینیسک را نشان دهد، ولی از آن برای رد احتمال وجود سایر بیماری‌ها از جمله آرتروز زانو استفاده می‌شود که در بین بیماران مسن شایع است. تصویر ام آر آی وضعیت کامل پارگی مینیسک را به پزشک نشان خواهد داد که برای طرح درمان و ریکاوری ضروری است.

درمان پارگی مینیسک مینیسک زانو

اقدامات درمانی مختلفی برای درمان پارگی مینیسک وجود دارد که به ماهیت و شدت آسیب مینیسک بستگی دارد. درمان‌ها به دو گروه کلی درمان‌های بدون جراحی و با جراحی تقسیم می‌شوند.

درمان بدون جراحی مینیسک زانو

درمان بدون جراحی برای پارگی‌هایی مناسب است که در ناحیه دارای رگ خونی غضروف محدود شده است و خونرسانی به بهبودی کمک خواهد کرد. پزشک بررسی می‌کند که آیا زانوی شما پایداری خود را حفظ کرده است و مطمئن می‌شود که علائم بالینی با استراحت تسکین یابد. می‌توانید از پروتکل RICE استفاده کنید که مخفف استراحت (Rest)، یخ (Ice)، فشردن (Compressin)، و بالا نگه داشتن اندام (Elevation) است. ممکن است پزشک به شما توصیه کند که از عصای زیر بغل برای برداشتن وزن از روی زانو کمک بگیرید. باید هر بار به مدت ۲۰ دقیقه روی مفصل را یخ بگذارید و در سایر مواقع نیز آن را با یک باند کشی تحت فشار قرار دهید. مفصل زانو را بالاتر از سطح قلب خود قرار دهید تا ورم کاهش یابد. همچنین ممکن است پزشک برایتان داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی تجویز کند تا درد و ورم فروکش کند.

درمان با جراحی مینیسک زانو

درمان جراحی عبارتست از بخیه زدن بخش‌های پاره شده در صورت امکان بهبودی یا برداشتن بخش آسیب دیده برای بازیابی امکان حرکت مفصل.

فیزیوتراپی پارگی مینیسک

درمان‌های پارگی مینیسک بسته به شدت آسیب فرق می‌کند. بطور معمول پارگی‌های جزئی یا تحلیل رونده را می‌توان بصورت محتاطانه با فیزیوتراپی درمان کرد. فیزیوتراپی شامل انجام تمرینات سبکی است که باعث وخامت درد نشود و همچنین برای بیمار لذت بخش باشد. فیزیوتراپی پارگی مینیسک برای بازیابی توان حرکتی مفصل زانو و همچنین ایجاد یک راه درست برای حرکت دادن مفصل بدون فشار آوردن بر عضلات و سایر بافت‌ها اهمیت دارد. تمرینات پارگی مینیسک با افزایش جریان خون، تقویت قدرت عضلات اطراف زانو برای حرکت درست مفصل، فرآیند ریکاوری را تسریع می‌کند. پزشک وضعیت شما را ارزیابی کرده و با تشخیص خود بهترین راهکار را برای ریکاوری کامل زانو تجویز خواهد کرد.

اهداف فیزیوتراپی عبارتند از:

کاهش آب آوردن (افیوژن) زانو با استفاده از درمان برقی، تکنیک‌ها و فشردن بافت نرم
بازیابی دامنه حرکتی با استفاده از تکنیک‌های دستی، حرکات نرم و کشش
بهبود توانایی حمل وزن/ راه رفتن
کمک به تقویت عضلات پیرامون زانو
بازیابی چابکی مفصل
بازگشت به ورزش
برخی از روش های فیزیوتراپی برای کمک به افرادی که دچار پارگی مینیسک زانو شده اند عبارت اند از:

درمان با پلاسمای غنی از پلاکت

درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) یکی از درمان‌های بسیار محبوب برای درمان پارگی مینیسک است. این گزینه درمانی بسیار آسان است و تنها چند دقیقه طول می‌کشد. در حین درمان با پی آر پی، از بیمار مقدار کمی خون گرفته می‌شود. سپس خون را در یک سانتریفیوژ می‌گذارند تا پلاکت‌ها، که نقشی حیاتی در ترمیم بافت ایفا می‌کنند، از باقی گلبول‌ها جدا شده و به غلظت بسیار بالا برسد. سپس خون غنی از پلاکت مجدداً در محل آسیب دیدگی به بدن تزریق می‌شود. درمان با پی آر پی یکی از درمان‌های سرپایی است و می‌توانید بعد از درمان به منزل بازگردید. ممکن است بعد از درمان اندکی درد داشته باشید.

بعلاوه، درمان با پی آر پی را می‌توان همراه با سایر روش‌های درمان انجام داد تا توانایی بهبودی از پارگی مینیسک بیش از پیش تسریع یابد. برای مثال، سرعت ریکاوری مینیسک پاره با استفاده از فیزیوتراپی و پی آر پی می‌تواند به نحوی چشمگیر کیفیت و سرعت ریکاوری بیمار را بهبود ببخشد؛ حتی اگر تنها با مصرف داروهای ضد التهاب و استراحت تحت درمان قرار گرفته باشید، تزریق پی آر پی نتایج درمان را بهبود خواهد داد. هزینه درمان با پی آر پی کمتر از فیزیوتراپی یا جراحی است و به همین دلیل درمان با پی آر پی بعنوان یک راه‌حل درمانی برای پارگی مینیسک بسیار به صرفه است.

اوزون تراپی 

اوزون تراپی یک روش درمان مفاصل و لیگامنت‌ها با استفاده از تزریق است. در این روش درمانی، پزشک بی‌حسی موضعی و دارو را درون مفصل تزریق می‌کند تا بهبودی را تسهیل کند. پزشک سرنگ را از سوزن خارج کرده و سوزن را داخل زانو باقی می‌گذارد، سپس مقدار کمی اکسیژن (اوزون) را از طریق همان سوزن به داخل مفصل تزریق خواهد کرد. گاز اوزون باعث تحریک چرخش خون در محل آسیب دیدگی شده و سلول‌های داخل مفصل با استفاده از خون دارای اکسیژن خود را ترمیم خواهند کرد. از آن جایی که اوزون یک گاز است، به راحتی در تمام مفصل پراکنده می‌شود و تمام بافت‌ها را تحریک می‌کند و در نتیجه بهبودی آسیب دیدگی را تسریع می‌کند.

نتایج تزریق اوزون را سریعاً خواهید دید، زیرا اوزون تراپی خاصیت ضد التهابی دارد. هرچند برای مفاصل بزرگ بدن مثل زانو، مدتی زمان لازم تا بافت پیوندی رشد کند. در موارد آسیب شدید به غضروف حدوداً شش هفته طول می‌کشد تا غضروف رشد کرده و تأثیر کامل اوزون تراپی هویدا شود. اوزون تراپی یکی از درمان‌های موثر برای کاهش درد در بیشتر مفاصل بزرگ بدن است.

ورزش و حرکات اصلاحی

اگر از پارگی مینیسک زانو رنج می‌برید، می‌توانید از برنامه‌های تمرینی فیزیوتراپی بهره بگیرید تا زانوی خود را توانبخشی کنید. کار با یک فیزیوتراپیست می‌تواند به شما کمک کند تا حداکثر طیف حرکتی و قدرت زانو را بازیابی کرده و می‌تواند به شما در بازگشت به سطح طبیعی فعالیت‌هایتان کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهند که انجام فیزیوتراپی برای آسیب مینیسک به شما کمک خواهد کرد تا از جراحی کردن زانو جلوگیری کنید.

شاید پزشک از انواع مختلف درمان‌ها و دستگاه‌ها برای کنترل درد یا ورم زانو استفاده کند تا نحوه انقباض عضلات اطراف زانو را بهبود ببخشد تا این عضلات از مفصل حمایت کنند. پس از پارگی مینیسک، باید تمرینات ورزشی عنصر اصلی برنامه توانبخشی به زانو باشند. تمرینات فیزیوتراپی در کلینیک، و بعنوان بخشی از برنامه تمرینی در منزل، به شما در ریکاوری کامل از آسیب مینیسک کمک شایان توجهی خواهد کرد.

ولی چه تمریناتی برای وضعیت شما مناسب است؟ تنها راه فهمیدن این سوال پرس و جو از پزشک است؛ پزشک می‌تواند تمرینات مناسب برای وضعیت شما را برایتان شرح دهد.

در ادامه چند نمونه برنامه ورزشی توضیح داده شده که می‌توانید برای ریکاوری از آسیب مینیسک زانو از آنها بهره بگیرید. تمرکز این تمرینات بر بهبود دادن دامنه حرکتی و قدرت مفصل و همچنین بهتر کردن عملکرد کلی مفصل زانوست. این تمرینات نباید باعث درد اضافی در زانو شوند.

پیش از شروع این تمرینات، یا هر برنامه تمرینی دیگری برای مینیسک زانو، حتماً با پزشک خود مشورت کنید و از بی‌خطر بودن تمریناتن برای خودتان مطمئن شوید.

تمرینات دامنه حرکتی زانو

تمرینات دامنه حرکتی زانوپارگی مینیسک زانو ممکن است باعث محدود شدن دامنه حرکتی زانو شود. ممکن است خم کردن یا صاف کردن کامل زانو برایتان امکان پذیر نباشد یا باعث احساس درد شود. بازیابی دامنه حرکتی نرمال و بدون درد زانو باید یکی از اهداف توانبخشی شما باشد.

انجام تمرین لغزش پاشنه یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود توانایی فلکش (خم شدن) زانوست. (فلکشن به قابلیت زانو برای خم شدن کامل گفته می‌شود.) برای انجام تمرین لغزش زانو، به پشت دراز بکشید و سپس به آرامی پاشنه پای خود را به باسن نزدیک کنید، این حرکت را تا جایی که درد به اجازه می‌دهد ادامه دهید. سپس به آرامی پای خود را به حالت عادی برگردانید. این حرکت را ده بار تکرار کرده و در هر بار تکرار زانوی خود را به آرامی خم و راست کنید.

برای ارتقای قابلیت اکستنشن (صاف شدن) زانو می‌توانید تمرین آویزان کردن زانو را انجام دهید. فرد بر روی تخت به روی شکم می‌خوابد طوری که ساق پا از تخت بیرون باشد. نیروی جاذبه به آرامی زانوی بیمار را صاف می‌کند. در همین حالت برای ۱۵ الی ۳۰ ثانیه بمانید و سپس زانوی خود را خم کنید. سه بار این حرکت را تکرار کنید.

اگر هر یک از تمرینات افزایش دامنه حرکتی زانو دردناک بود، تمرین را قطع کرده و با پزشک خود مشورت کنید.

تمرینات چهار سر ران

عضلات چهار سر ران، زانو را تقویت کرده و از مفصل و کشکک زانو حمایت می‌کنند. بعد از پارگی یا مصدومیت مینیسک زانو، فیزیوتراپیست تمریناتی را برای بهبود عملکرد عضله چهار سر ران برایتان تجویز خواهد کرد تا مفصل زانو به اندازه کافی حمایت شود.

تمرینات تقویت چهار سر ران عبارتند از:

ست‌های چهار سر ران: به پشت دراز بکشید و زانوهایتان را کاملاً صاف کنید. یک حوله گرد شده زیر زانو خود بگذارید. با کمک انقباض عضله چهار سر پاشنه پای خود را از زمین جدا کرده و در هوا نگاه دارید. برای پنج ثانیه در همین وضعیت مانده و سپس به آرامی عضله چهار سر را ریلکس کنید. ده بار این حرکت را تکرار کنید.
تمرینات قوس کوتاه عضله چهار سر ران: یک حوله گرد شده یا توپ فوتبال را زیر زانوی مصدوم خود قرار دهید. عضله چهار سر ران را منقبض کرده و زانوی خود را کاملاً صاف کنید. سه ثانیه زانوی خود را صاف نگاه دارید و سپس به آرامی پای خود را زمین بگذارید. ده بار این حرکت را تکرار کنید.
وضعیت اصلاحی نیمه اسکوات: در حالت ایستاده پاهایتان را به اندازه عرض شانه باز کنید و زانوهایتان را با زاویه تقریباً ۴۵ درجه خم کنید. برای سه ثانیه در وضعیت نیمه اسکوات بمانید و سپس دوباره صاف بایستید. ده بار این حرکت را تکرار کنید.
هر یک از این تمرینات را به آرامی و با دقت انجام دهید و در صورت افزایش درد زانو حتماً تمرین را متوقف کنید.

بالا بردن مستقیم پا

تحقیقات نشان می‌دهد که قدرت لگن می‌تواند تأثیر مستقیمی بر وضعیت زانو داشته باشد. ضعیف بودن لگن می‌تواند باعث شود زانوهایتان از تراز طبیعی خود خارج شوند، به همین خاطر فیزیوتراپ تمرینات تقویت لگن را برای کمک به ثابت ماندن زانو در بهترین وضعیت ممکن تجویز می‌کند و در نتیجه فشار بر مینیسک کاهش خواهد یافت.

بالا آوردن مستقیم پا یکی از تمرینات عالی برای بهبود بخشیدن به قدرت لگن و در نهایت کمک به زانوهایتان است. در ادامه نحوه انجام این تمرین را بخوانید:

به پشت بخوابید و زانوی مصدوم خود را صاف کرده و زانوی دیگر را خم نگاه دارید.
عضله چهار سر ران پای مصدوم را منقبض کنید و پای خود را تقریباً ۳۰ الی ۴۰ سانتیمتر از زمین بلند کنید. در تمام طول این مدت پای خود را صاف نگاه دارید.
پای خود را برای چند ثانیه بالا نگاه دارید و سپس به آرامی پایین بیاورید.این حرکت را پانزده بار تکرار کنید.
می‌توانید تمرینات بالا آوردن مستقیم پا را در وضعیت‌های مختلف انجام دهید. اگر در حال انجام این تمرین به پهلو دراز کشیده‌ باشید عضلات عضله گلوتئوس میانی درگیر خواهد بود و در صورتی عضله سرینی بزرگ (گلوتئوس ماکسیموس)، که لگن را حرکت می‌دهد، درگیر است که این تمرین را به صورت دمر انجام دهید.

تقویت لگن با تمرینات پیشرفته لگن نیز امکان‌پذیر است همچون پل تک پا یا پل با توپ. این تمرینات پیشرفته می‌توانند بصورت ترکیبی، بخشی از تمرینات تعادل و حس عمقی شما را در دوره توانبخشی مینیسک تشکیل دهند.

تعادل و حس عمقی

حس عمقی توانایی بدن برای فهمیدن موقعیت خود در محیط اطراف است. حس عمقی به شما می‌گوید که روی هر مفصل چه مقدار فشار وجود دارد و عضله در چه وضعیتی است. مفاصل و عضلات بدن پیام‌های عصبی به مغز می‌فرستند تا به مغز موقعیت اشیاء را بگویند. به این حس، حس عمقی گفته می‍شود.

گاهی اوقات بعد از مصدومیت مینیسک زانو، حس عمقی بیمار مختل می‌شود. این عارضه می‌تواند در نتیجه یک دوره عدم تحرک بعد از مصدومیت رخ دهد. کار کردن با فیزیوتراپ بر تمرینات تعادل و حس عمقی می‌تواند بخش مهمی از برنامه توانبخشی شما باشد.

برخی از تمرینات تعادلی عبارتند از:

تعادل روی یک پا (این تمرین را با چشم باز یا بسته انجام دهید).
کار با تخته تعادل
ایستادن روی توپ بوسو
تمرینات تعادل و حس عمقی باید چالش برانگیز باشند، ولی در عین حال باید همیشه در حال انجام دادن آن جانب احتیاط را رعایت کنید. این تمرینات را در یک محیط بی‌خطر انجام داده و برای تمرینات تعادل حتماً دست خود را از جایی بگیرید. فیزیوتراپ بهترین منبع برای یادگیری تمرینات جدید تعادل و حس عمقی پس از مصدومیت مینیسک است.

دوچرخه سواری

استفاده از دوچرخه ثابت یکی دیگر از بخش‌های مهم برنامه تمرینی ریکاوری پس از پارگی مینیسک زانو است. دوچرخه سواری مزایای متعددی دارد، از جمله:

این تمرین می‌تواند دامنه حرکتی زانو را بهبود ببخشد
این تمرین می‌تواند استقامت عضلات پا را افزایش دهد
این تمرین یک تمرین بدون وزنه است که می‌تواند فشار و کشش روی زانو و مینیسک مصدوم را محدود کند.
فیزیوتراپ می‌تواند به شما در تعیین مدت زمان دوچرخه سواری و مقدار مناسب مقاومت بسته به وضعیت بدنی شما کمک کند. به طور کلی، توصیه می‌شود که چندین روز در هفته برای ۲۰ الی ۳۰ دقیقه از دوچرخه ثابت استفاده کنید.

پارگی مینیسک می‌تواند یک مصدومیت دردناک و خطرناک باشد که شما را از لذت فعالیت‌های تفریحی و شغلی محروم کند. با کار کردن با پزشک خود و مشارکت فعال در برنامه تمرینی، می‌تواند به سرعت و بدون خطر به سطح نرمال فعالیت‌های سابق خود بازگردید.

مشاوره رایگان با ی فیزیوتراپی مزین:تلفن های تماس:

۰۲۱۲۲۱۴۵۶۵۱ – ۰۹۱۹۸۰۴۹۰۶۰

آدرس مراکز درمانی فیزیوتراپی مزين :

١) تهران، بام سعادت آباد، بلوار حق شناس، برج آرک طبقه همکف
٢) تهران، بام سعادت آباد، بلوار حق شناس، برج آرک طبقه همکف