فیزیوتراپی ضایعه نخاعی

فیزیوتراپی ضایعه نخاعی

فیزیوتراپی ضایعه نخاعی یکی از مهم ترین ارکان توانبخشی افرادی که دچار این آسیب شده اند می باشد و نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی این افراد دارد.

طناب نخاعی در یک مسیر کانال شکل در میان استخوان گردن و کمر قرار دارد و مجموعه ی بسیار پیچیده از اعصاب است که مغز را به بدن متصل می کند و در صوتری که در دچار آسیب شود سبب بروز اختلالات حسی و عملکردی در اندام ها می شود.

آسیب های قسمت بالای گردن جدی تر از آسیب در قسمت پایین تر گردن هستند چراکه حتی ممکن اسب سبب بروز اختلال در سیستم تنفسی فرد نیز شوند.

ضایعه نخاعی موجب فلج عضلانی و از دست دادن حس فیزیکی می شود و در حال حاضر درمانی برای آسیب نخاعی وجود ندارد، اگر چه نتایج می تواند با انجام پروسه توانبخشی کاملی برای بیمار، تا اندازه زیادی بهبود یابد.

آسیب های نخاعی منجر به فلج شدن و از دست دادن حس عضلات و همچنین اختلال در بسیاری از سیستم های مختلف بدن و بروز مشکلاتی همچون بی اختیاری ادرار و مدفوع می شود.

فیزیوتراپی اندام ‌ها با هدف جلوگیری از عوارض جراحی و بستری، جلوگیری از محدودیت حرکتی و بهبود دامنه حرکتی مفاصل که در اثر این عارضه آسیب دیده و ضعیف شده اند ارائه می شود.

تمرینات ورزشی و ترمش های کششی و تقویتی نیز که فیزیوتراپیست برای بیمار تنظیم می کند با ایجاد تحرک در مفاصل و اندام ها عوارض ناشی از کاهش تحرک را به حداقل می رساند.

آسیب نخاعی ممکن است در اثر شكستگی مهره و يا آسيب دیسک ها در اثر حوادث ناگهانی هنچون تصادف با اتومبیل ، سقوط از ارتفاع ، ضربه شدید و … ایجاد شود. این آسیب ممکن است به دو صورت كامل و جزئی رخ دهد که بر حسب شدت آسیب ایحاد شده عوارض ناشی از آن نیز متفاوت خواهد بود.

در صورتی كه آسيب طناب نخاعی به صورت كامل نباشد و اتصال طناب نخاعی با بخش زيرين آن در محل آسيب به صورت جزئی باقی مانده باشد ميتوان به بازگشت حركات و عملكرد اندام های پايينی بخش آسیب دیده امیدوار بود.

فیزیوتراپی ضایعه نخاعی عوارض حسی و حرکتی ناشی از این عارضه را تا حد ممکن کاهش داده و به بیمار کمک می کند تا بتواند سریع تر با شرایط جدید خود کنار آمده و زندگی کند.

سلول های سيستم عصبی قابليت ترميم کمی برخوردارند و آسيب اين سلول ها معمولا روند بهبودی طولانی خواهد داشت یا اصلا قابل بهبود نیستند.

پس از این آسیب بيمار توانايی های حسی و حركتی خود را در قسمت هایی از بدن از دست داده و به همین جهت توانایی حرکت دادن اندانم های خود را نداشته و باید بطور دائم یا موقتی در بستر بماند ، به همین جهت عوارض ناشی از بیحرکتی در این افراد شایع است مه با فیزیوتراپی ضایعه نخاعی می توان به تخفیف آن ها کمک زیادی کرد.
افراد مبتلا به آسیب نخاعی اغلب نیازمند انجام جراحی برای ثابت قرار دادن قسمت آسیب دیده در گردن یا کمر و پس از پروسه توانبخشی با فیزیوتراپی و کاردرمانی هستند.

همان طور که گفته شد فیزیوتراپی بخش مهمی از برنامه توانبخشی این بیماران را شامل می شود.

از آن چایی که این بیماران اغلب توانایی های حرکتی خود را از دست داده اند و جابجایی و مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی برای آن ها دشوار است ارائه حدمات فیزیوتراپی در منزل برای مبتلایان به ضایعه نخاعی بسیار مناسب است.

فیزیوتراپی بر بهبود تحرک و کمک به افراد برای بدست آوردن دوباره ی توانایی های حرکتی تا جای ممکن تمرکز دارد.

فیزیوتراپی نقش موثری در بازگشت فرد به زندگی طبیعی و کاهش عوارض ناشی از ضایعه نخاعی دارد.

فیزیوتراپی به افرادی که دچار آسیب جزیی شده ان دکمک می کند تا هرچه سریع تر بتوانند راه بروند و به زندگی عادی خود بازگردند.

الکتروتراپی یکی از متدهای فیزیوتراپی است که برای کمک به بیماران آسیب نخاعی توسط فیزیوتراپیست مورد استفاده قرار می گیرد.

آموزش راه رفتن دوباره نیز از مهم ترین اهدافی است که فیزیوتراپی ضایعه نخاعی دنبال می کند و برای این منظور فیزیوتراپیست استفاده از وسایلی همچون تردمیل را توصیه می کند ، در صورتی که بیمار به تنهایی نتواند این کار را انجام دهد فیزیوتراپیست به وی کمک می کند.

فیزیوتراپیست علاوه بر ارائه راهکارهای درمانی و توانبخشی توصیه هایی در ارتباط با استفاده صحیح از ابزارهای کمکی همچون صندلی چرخدار ، عصا و واکر به بیمار داده به تطابق بیمار با آن ها کمک زیادی می کند.

از آن جایی که ضعف شدید اندام ها و ناتوانی فرد در حرکت دادن اندام ها از جمله عوارض شایع این آسیب است تمرینات فیزیوتراپی با هدف تقویت عضلات ضعیف شده ارائه می شود.

فیزیوتراپیست با تشویق بیمار به انجام منظم تمرینات نقش موثری در بازیابی توانایی های حرکتی پس از آسیب نخاعی دارد.

استفاده از دوچرخه های مخصوص که ثابت و مجهز است و در هنگام استفاده از این دستگاه پاهای بیمار به پدال بسته میشود و فیزیوتراپیست دستگاه را به حرکت در می اندازد از جمله تمرینات موثر فیزیوتراپی ضایعه نخاعی است.

انجام تمرینات فیزیوتراپی برای کمک به وضعیت راه رفتن و تحرک بیمار پس از آسیب نخاعی مهم ترین هدفی است که فیزیوتراپیست دنبال می کند.

فیزیوتراپی ضایعه نخاعی نقش مهمی در کمک به بیماران آسیب نخاعی دارد و نه تنها آنها را قادر می‌سازد که عملکرد طبیعی خود را که در حال حاضر قادر به داشتن آن هستند حفظ کنند، بلکه به کیفیت زندگی آن‌ها با افزایش توانایی‌های فیزیکی بهبود می بخشد.

اگرچه در مواردی که قطع ریشه های عصبی نخاعی رخ داده و فرد بطور کامل فلج شده و فیزیوتراپی نمی تواند به بازیابی عملکرد اندام ها کمک کند اما بهرحال می تواند از پیشرفت ضعف و ناتوانی در فرد کمک کند.

ان فیزیوتراپی در منزل ما با دانش و تجربه کامل در زمینه بیمارانی که دچار آسیب نخاعی شده اند بهترین و جدیدترین شیوه های درمان و توانبخشی ضایعه نخاعی را برای کمک به بهبود شرایط مبتلایان به آسیب نخاعی را بکار می بندند.

فیزیوتراپی در منزل بیمار ضایعه نخاعی

فیزیوتراپی و کاردرمانی در منزل بیمار ضایعه نخاعی ایران مددجو راه کاری برای درمان سریع شما .

سيستم عصبي مركزي قسمت اصلي سيستم عصبي است كه شامل مغز و نخاع ميباشد.

ميلياردها سلول عصبي با نورون در كنار هم قرار گرفته اند و تنظيم عملكرد تمامي اندامها و اعضاي بدن و كنترل عملكردهاي عالي نظير تفكر ،انگيزش ،تجسم و استدلال را هدايت ميكنند.

سيستم عصبي مركزي شامل مغز بالايي، مغز مياني و مغز پاييني و نخاع ميشود كه هر كدام مشتمل بر چندين قسمت است
نخاع:

شامل ميليونها سلول عصبي به هم فشرده است .

كه با ايجاد طنابي سفيد درون مهره ها و ۳۱ جفت عصب نخاعي كه در طرفين مهره ها، هركدام به قسمتي از بدن ميرود ،شبكه اي منظم و خارق العاده در جهت عملكرد بهتر خود ايجاد ميكند.

۳۱ جفت عصب نخاعي شامل دو قسمت حسي و حركتي است .

قسمت حسي وظيفه انتقال پيام از اندامها به مغز را برعهده دارد و قسمت حركتي جوابهاي مغز به پيامهاي حسي را به اندامها منتقل ميكند.

در نوزاد تازه متولد شده قسمتي از حركات صورت گرفته توسط كودك به صورت رفلكسي صورت ميگيرد .

حركت رفلكسي در واقع شكل اوليه حركات انساني است كه در رشد كودك ضروري است و با افزايش سن از بين ميروند ولي تعدادي از آنها هميشه باقي ميمانند.
پياز نخاع ( بصل النخاع)

اين ساختار در محل ورود نخاع به جمجمه قرار گرفته و انتهاي بالايي نخاع است.

در اين محل اعصابي كه از سمت راست مغز مي آيند به سمت چپ واعصابي كه از سمت چپ مغز ميايند به سمت راست مغز رفته و محل تقاطع اعصاب مغزي است.

بنابراين سمت راست بدن از سمت چپ مغز و سمت چپ از سمت راست مغز دستور ميگيرد.

ستون مهره ها:

ستون مهره ها در بزرگسالان شامل ۲۶ مهره است كه مسوول محافظت از نخاعه و ساختارهاي عصبي مهم بدن است.

فاصله بين هر دو مهره را جسمي غضروفي شكل به نام ديسك بين مهره اي پر ميكند.

اسيب هر كدام از مهره ها و يا ديسك بين مهره اي ميتواند منجر به اسيب طناب نخاعي گردد كه در ادامه به تفصيل در مورد ان سخن خواهيم گفت.

عصب دهي اندامها و ارگانهاي داخلي بدن توسط نخاع و به واسطه ي رشته هاي عصبي كه به صورت جفت از بين مهره ها خارج ميشوند و از نخاع منشا ميگيرند صورت ميگيرد.

اين رشته ها به ترتيب از بالا به اندامها و ارگانهاي فوقاني و از پايين به اندامهاي تحتاني بدن عصب دهي ميكنند.

نخاع ساختاري به هم پيوسته است كه از مهره ي اول گردني تا انتهاي مهره هاي سينه اي امتداد يافته و در ناحيه كمري تبديل به رشته هاي عصبي ميشود كه به علت شباهت ان به دم اسب به اين منطقه از نخاع دم اسبي ميگويند.

اسيب نخاع دم اسبي علايم و نشانه هاي خاصي دارد كه بيشتر اندامهاي تحتاني را درگير ميكند

عملكرد نخاع :

قسمتي ازفعاليتهاي صورت گرفته دربدن به صورت ارادي انجام ميشودنظيرانقباض هاي عضلاني در دستها و پاهابه اين قسمت از فعاليت نخاع عملكردسوماتيك گفته ميشود .

قسمت عمده اي ازفعاليتها دربدن به صورت غير ارادي توسط نخاع كنترل ميشود نظير هضم غذا،تپش قلب وغیره به اين قسمت از فعاليت هاي نخاع اوتونوم يا خود مختار ميگويند.

آسيب طناب نخاعي:

همانطور كه قبلا ذكر شد آسيب طناب نخاعي ميتواند در اثر شكستگي مهره و يا آسيب ديسك بين مهره اي در اثر تصادف ، سقوط از ارتفاع ، ضربه و تروما و…..ايجاد شود

آسيب طناب نخاعي به دو صورت كامل و جزئي اتفاق ميافتد. در صورتي كه آسيب طناب نخاعي به صورت كامل باشد در اصطلاح به آن قطع نخاع ميگويند.

اسيب طناب نخاعي ميتواند بدن را دچار عوارض حسي و حركتي به صورت موقت يا دائم نمايد.

سلولهاي سيستم عصبي از قابليت ترميم پاييني برخوردارند و اسيب اين سلولها معمولا روند بهبودي طولاني خواهد داشت و يا به طور كامل بهبودي صورت نخواهد گرفت

اسيب طناب نخاعي در سطوح مختلفي ممكن است صورت بگيرد.

در صورتي كه اسيب طناب نخاعي به صورت كامل نباشد و اتصال طناب نخاعي با بخش زيرين آن در محل اسيب به صورت جزئي باقي بماند ميتوان اميدي به بازگشت حركات و عملكرد اندامهاي پاييني بخش اسيب ديده داشت .

علايم و نشانه هاي اسيب طناب نخاعي:

بسته به منطقه اسيب فرد اين علايم متفاوت ميباشند .

*تتراپلزي: هرگاه در اثراسيب طناب نخاعي عملكرددستها ، تنه،پاها،ارگانهاي احشايي متاثر شود به آن تتراپلزي گويند.

*پاراپلزي: نقص عملكردي تنه ،پاها و ارگانهاي احشايي در اثر اسيب طناب نخاعي را پاراپلزي گويند

بعدازاسيب طناب نخاعي بيمارتوانايي حسي وحركتي خودراقسمتي ازبدن ازدست ميدهدوبه علت ناتواني درحركت به طوردائم در بستر قرار ميگيرد.

عوارض ناشي ازبيحركتي به تدريج به مشكلات بيماراضافه شده بنابراين شروع به موقع تمرينات توانبخشي دراين بيماران امري ضروري است.

توانبخشي بيماران ضايعه نخاعي امري تخصصي است كه توسط تيم توانبخشي كه شامل فيزيوتراپيست و كاردرمانگرو ارتوپد فني ميباشد،صورت ميگيرد.

انجام كارگروهي درپيشرفت اين بيماران مهم است واگردرمان به موقع وتوسط كادري مجرب صورت گيرد اميد بازگشت بيماردربازه طلايي بيشترميشود.

نكته اي كه مورد توجه است اينست كه به علت ناتواني حركتي،جابجايي بيماربه مراكزتوانبخشي كاري سخت و خطرناك است .

بهترين گزينه در اينگونه موارد حضور فيزيوتراپيست یا کاردرمانگر درمنزل جهت ارائه خدمات توانبخشي است.

انجام اين كار مزيتهاي فراوان از جمله :

*عدم نياز به جابجايي بيمار ضايعه نخاعي كه معمولا شرايط سختي براي حركت دارد

*امنيت بيشتر بيمار به علت عدم جابجايي ناصحيح

*محافظت از وضعيت رواني بيمار زيرا اين بيماران دچار مشكلاتي از جمله ترس از ظاهر شدن در اجتماع دارند

* عدم اتلاف وقت در مراكز درماني و ترافيك شهري به دليل درمان در منزل

*جلوگيري از انتقال عفونت و بيماريها

*تسريع روند درمان به دليل حضور دايمي درمانگر در ساعت مشخص در منزل بيمار و تمركز بر روي يك بيمار

حضوردرمانگردرمنزل که میتواند شامل فیزیوتراپی درمنزل،کاردرمانی درمنزل ،ماساژدرمنزل را شامل شود سبب ايجاد حس اعتماد به نفس در بيمار ميشود

مشكلات بيماران ضايعه نخاعي با توجه به سطح آسيب متفاوت است.ما در اينجا به تعدادي از اين مشكلات اشاره ميكنيم:

۱ – نقص عملكرد حركتي

۲- كاهش توانايي حسي شامل تواناي درك حرارت ،سرما و لمس

۳- عدم كنترل ادرار و مدفوع

۴-اسپاسم و افزايش فعاليت هاي رفلكسي

۵-افت عملكرد و توانايي جنسي و كاهش ميل جنسي

۶-درد و احساس سوزش به علت اسيب فيبرهاي غصبي طناب نخاعي د رمحل اسيب

۷- نقص تنفسي و ناتواني در سرفه و تخليه مجاري تنفسي

در طول هفته ششم تا دوازدهم بعد از ضايعه نخاعي:

فيزيوتراپي با تمركزبرروي حركات غير فعال اندامها ومفاصل بدن جهت جلوگيري ازخشكي مفصلي وكوتاهي عضلاني صورت ميگيرد.

فيزيوتراپيست با حضور درمنزل ويا بيمارستان هرروزاين حركات راانجام ميدهد تااندام در وضعيت درست قرارداده شود وبافتها دچارخشكي وكوتاهي نشوند.

درطول هفته هاي بعد.يكي ازمهمترين رويكردهاي درماني در بيماران ضايعه نخاعي امبوليشن يا جابجا كردن بيماراست.

وزن اندازي برروي اندامهاي تحتاني بااستفاده ازوسايل كمكي باكمك فيزيوتراپيست درمنزل بيمارواستفاده ازتجهيزات فيزيوتراپي سبب بهبود وضعيت حسي حركتي بيمارميشود.

 

مشاوره رایگان با ی فیزیوتراپی مزین: